Geschiedenis
Gember is een zeer oud kruid. Conficius (551-479) gebruikte dit kruid bij elke maaltijd om zijn spijsverteringsbevorderende en gasdrijvende eigenschappen. Samen met zwarte peper was gember één van de meest verhandelde specerijen in de 13e en 14e eeuw. Arabieren droegen wortelstokken mee op hun reizen door Oost-Afrika en Zanzibar om ze in nederzettingen in de kuststreken uit te planten. In Noord-Europa was gember in die tijd zeer gewild.
Beschrijving van de plant
Subtropische bladverliezende vast plant, die tot 1.4 m hoog kan groeien. Gemberplant heeft geelgroene bloemen met een dieppaarse, roomkleurige lip aan een enkele stengel, gevolgd door rode vlezige vruchten met elk drie kamers waarin zich meerdere kleine zwarte zaadjes bevinden. Commercieel geteelde planten zijn meestal steriel. Aromatisch, lang, middelgroen, lancetvormig blad. Wijd vertakte wortelstok.
Vermeerdering gebeurt best door te stekken of te scheuren. Kweken uit zaad wordt zelden gedaan, vooral omdat wortelstekken eenvoudig en sneller werken. Kies hiervoor een sappige, verse gemberwortel met een stevige groeiknop, snij de wortel 5 cm onder de groeiknop af en duw het stuk wortel in de grond met de knop omhoog. De knop moet net onder de grond staan. Zet de pot in een plastiek zak, bind deze goed dicht en zet de pot op een warme plek (ong. 20°C). Afhankelijk van de temperatuur gaat de wortel ongeveer na 3 weken uitlopen. Opdat moment verwijder je de plastiek zak. Houd de pot warm en zet in direct zonlicht. Plant de gember in een grotere pot en meng de aarde met houtcompost.
Scheuren gebeurt in het voorjaar. Volgroeide planten moeten in het voorjaar worden gescheurd en worden herplant. Gebruik gewone aarde vermeng met houtcompost.
Inhoudstoffen
- Etherische olie (2 à 4% verantwoordelijk voor de typische geur)
- Oleoresine (5 à 8% harsachtige stof verantwoordelijk voor de scherpe smaak)
- Fenolen: gingeol, zingerone
- Eiwitsplitsend enzyme
- Vitamine C
- Mineralen (5%): calcium, magnesium, fosfor, kalium, selenium
- Was, vetten
- Koolhydraten
- Proteïnen
- Organische zuren o.a. oxaalzuur
- Vezels (3 à 8%)
Geneeskrachtig
Inwendig
- Hartversterkend, vaatverwijdend (lage bloeddruk, hardkloppingen, migraine)
- Stimuleert de bloedsomloop
- Kalmeert de maag, maagversterkend
- Misselijkheid en braken (reisziekte, zwangerschapsmisselijkheid, misselijk door chemotherapie ..)
- Bevordert de spijsvertering, zorgt ervoor dat alles wat u eet goed wordt opgenomen in het lichaam
- Infectiewerend op de darmen (diarrhee, voedselvergiftingen)
- Ontstekingsremmend (Osteo en reumatische artritis, gewrichtsklachten door kou en vocht)
Uitwendig
- Stimuleert de bloedsomloop (reuma, rugpijn, spierstijfheid, verrekkingen, winterhanden, wintervoeten)
- Ontsmettend, ontstekingswerend (mondslijmvliesontsteking, aften, spruw, gorgelen bij keelpijn, witte vloed, aambeien)
Toepassingen culinair
Zalm met waterkers en verse gember
- 2 stukken zalmfilet
- 1 el geraspte verse gemberwortel
- 1 teentje knoflook (fijngehakt)
- 1 el vers korianderblad
- Halve citroen
- 1 bosje waterkers
- Dressing van 3 el olijfolie en 1 el balsamicoazijn
- 2 stukjes aluminiumfolie (groote van de zalm)
Oven van 200°C. Zalmfilet op folie met gember, knoflook, koriander en citroen. Bak in 15 minutren gaar in de over. Waterkers toevoegen als versiering en dressing toevoegen.
Warme appelsap met honing en verse gember en citroen
Hartverwarmend tijdens koude winteravonden. Bij een opkomende verkoudheid of griep zorgt dit drankje voor verwarming.
Toepassingen cosmetisch
Gember stimuleert de bloeddoorstroming van de huid en wordt bijgevolg ook vaak gebruikt in massageoliën of crèmes en in scrubmiddelen voor het gezicht.
Haarlotion op basis van gembersap stimuleert de haargroei.
Waarschuwingen
Gember niet gebruiken bij hoge koorts